«بیشه» در جمع ۸ روستای برتر جهان + فیلم
تاریخ انتشار: ۲۵ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۹۸۷۲۹۷
روستای بیشه در استان لرستان یکی از منحصربهفردترین و زیباترین روستاهای ایران است که به تازگی به جمع هشت روستای برتر جهان پیوسته است. تلاش برای ارتقای جایگاه این روستا و جلب نظر ارزیاب سازمان جهانی جهانگردی از طریق معرفی ظرفیتهای بیشه در فضای مجازی ادامه دارد.
به گزارش خبرنگار ایمنا، تعداد آبشارها در استان لرستان زیاد و زیبایی آنها بینظیر است، به همین دلیل این استان به سرزمین و عروس آبشارهای ایران معروف است، یکی از زیباترین آبشارهای استان لرستان آبشار بیشه است که در روستایی با همین نام قرار دارد.بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
برای رسیدن به آبشار بیشه میتوان از قطار استفاده کرد، از تهران تا این نقطه تنها ۱۴ ایستگاه فاصله است. این آبشار تا شهرستان دورود به عنوان یکی از مسیرهای ارتباطی ۳۰ کیلومتر فاصله دارد و تنها از طریق راهآهن امکان برقراری ارتباط در این میسر وجود دارد و راه ارتباطی آن با خرمآباد از طریق ایستگاه سپید دشت است. ایستگاه قطار در بالای آبشار قرار دارد و در این نقطه چشمههای متعددی در حال جوشش است که از وسط ایستگاه راه آهن عبور میکند.
سازمان جهانی جهانگردی یا به اختصار(UNWTO) که در کشور عربستان و شهر ریاض مستقر است، هر ساله تعدادی از روستاهای جهان را در لیست خود ثبت جهانی میکند. این ثبت جهانی با ثبت جهانی که یونسکو انجام میدهد تفاوت زیادی دارد. این سازمان طی سالهای گذشته روستاهای زیادی را در فهرست خود ثبت جهانی کرده است. بسیاری از روستاهای کشور به ویژه در نواحی کویری و مرکزی جمعیت ساکن خود را از دست دادهاند.
امسال وزارت میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری تصمیم گرفت اطلاعات ۱۲۰ روستا را جمعآوری کند، از این بین هشت روستای برتر را انتخاب کرد که یکی از آنها روستای بیشه بود. روستای بیشه به دلیل عبور راهآهن به عنوان تنها اثر جهانی غیرمنقول استان لرستان، عبور یکی از چهار رودخانه خروشان جهان (سزار) از دامنه آبشار سزار و گردشگرپذیری مردمان این روستا در فهرست جهانی یونسکو قرار دارد و مورد توجه سازمان جهانی جهانگردی قرار گرفته است.
طی سالهای اخیر بسیاری از روستاهای کشور به ویژه در نواحی مرکزی جمعیت ساکن خود را از دست دادهاند و خالی از سکنه شدهاند. یکی از عوامل مؤثر بر مهاجرت روستانشینان نبود اشتغال است، آنچه به دلیل بیتوجهی به ظرفیتهای بومی هر روستا و نبود امکانات به وجود آمده و روستاهای کشور را در مسیری قرار داده است که مهاجرفرست شدهاند. تلاش برای جهانی شدن روستای بیشه ظرفیتهای زیادی را پیش روی مردمان آن قرار میدهد و میتواند نمونه خوبی برای سایر روستاهای کشور باشد که ظرفیتهای گردشگری آنها مغفول مانده است.
ثبت جهانی روستا رونق گردشگری منطقه را به دنبال داردسلیمان میرزاپور، کارشناس برنامهریزی شهری به خبرنگار ایمنا میگوید: زمانی که یک اثر ثبت جهانی میشود، به طور قطع تعداد گردشگران داخلی و خارجی آن افزایش پیدا میکند، ثبت روستا، شهر، بناهای تاریخی یا آداب و رسوم خاص در سطح جهانی موجب اطلاعرسانی در مقیاس کلان میشود؛ بنابراین گردشگران خارجی اطلاعات لازم را از سایت یونسکو و سایتهایی که با یونسکو در ارتباط است، دریافت میکنند.
وی میافزاید: با ثبت جهانی یک اثر در گام نخست، نوعی تبلیغ انجام میشود. تعداد گردشگران خارجی افزایش پیدا میکند و به تبع آن گردشگران داخلی نیز تمایل دارند از یک محل یا اثر تاریخی که ثبت جهانی شده است، دیدن کنند.
این کارشناس برنامهریزی شهری با بیان اینکه طی سالهای اخیر تعداد گردشگران خارجی که از بناها یا اثرهای شاخص استان لرستان همچون قلعه فلکالافلاک دیدن کردهاند از هزار نفر تجاوز نکرده است، خاطرنشان میکند: زمانی که یک اثر ثبت جهانی میشود، علاوه بر اینکه تعداد گردشگران افزایش پیدا میکند، از نظر هویتی نیز برای مردم استان یک دستاورد است.
میرزاپور تصریح میکند: ثبت جهانی یک اثر از نظر علمی سبب ایجاد ارتباطات جدید میان کارشناسان محلی و کارشناسانی میشود که در سطح بینالمللی روی پروژههای مختلف کار میکنند، این ارتباطات موجب تزریق کمکهای مالی به پروژه خواهد شد، از طرفی زمانی که یک طرح در لیست ثبت جهانی قرار میگیرد، به طور قطع آن پروژه در مسیر توسعه است و رونق گردشگری منطقه را به دنبال خواهد داشت.
وی تاکید میکند: لازم است قبل از ثبت جهانی یک محل یا یک اثر، بعضی اقدامات انجام شود و یک سری آموزشها به اهالی داده شود، چراکه توسعه گردشگری نیازمند فراهم کردن بعضی زیرساختها از جمله محل اقامت و استراحتگاه و آموزش برای اهالی ساکن در آن محل است تا برخورد متناسبی با گردشگران داشته باشند.
مردمان «بیشه» روحیه گردشگرپذیری دارندعطا حسن پور، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان لرستان در گفتوگو با خبرنگار ایمنا، تصریح میکند: مردمان روستای بیشه از قِبل گردشگری ارتزاق میکنند، روحیه گردشگرپذیری دارند و خدمات بهینهای را به گردشگران ارائه میکنند، همین امر در کنار سایر ظرفیتهای طبیعی و انسانساخت مورد توجه ارزیابان سازمان جهانی جهانگردی قرار گرفت، به نحوی که هم اکنون این روستا در مسیر جهانی شدن قرار داد.
وی ادامه میدهد: همه شاخصها به زبان انگلیسی برای ارزیاب ارسال شده و اطلاعات دیگر روستاها نیز در حال ارسال است.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان لرستان با اشاره به ویژگیهای روستای بیشه برای جهانی شدن، تصریح کرد: حضور گردشگرانی که با خودشان ارز وارد کشور میکنند میتواند این صنعت را بیش از پیش رونق دهد و موجب توسعه گردشگری شود. تلاش کردیم با همکاری یک تیم مستندساز تمام ویژگیهای رفتاری و اجتماعی مردم را به تصویر بکشیم و در کنار ویژگیهای مردمشناختی این روستا ویژگیهای باستانشناسی، طبیعی، جغرافیایی هیدرولوژی و زمینشناسی را شناسایی کنیم.
حسنپور اضافه میکند: این مستند در دو قالب فیلم و عکس به زبان انگلیسی در فضای مجازی و هشتگ (bishehvillage) منتشر شده است، معتقد هستیم هرچقدر بتوانیم این اطلاعات را در فضای مجازی بازنشر دهیم و اطلاعات جدیدتری وارد کنیم، در ارزیابی سازمان جهانی جهانگردی مفید خواهد بود.
تلاش داریم ظرفیتهای روستای بیشه را در فضای مجازی معرفی کنیموی با بیان اینکه گردشگری یک صنعت است و هرچقدر از این طریق ارز وارد شود صنعت کشور رونق پیدا میکند، ادامه میدهد: یکی از آسانترین راهها که میتوان بدون هزینه و سرمایهگذاری آنچنان صنعت گردشگری را توسعه داد، معرفی مکانها و اثرها در فضای مجازی است تا گردشگران با تمام ویژگیهای روستا آشنا شوند.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان لرستان اضافه میکند: با معرفی درست روستا در فضای مجازی به طور قطع سیل عظیم گردشگر به سمت روستا روانه خواهد شد و ارزآوری خوبی برای ساکنان خواهد داشت.
حسنپور با اشاره به تأثیرات جهانی شدن یک روستا، اظهار کرد: فرد ارزیاب در فرایند جهانی شدن پروندهها را بررسی میکند هیچگاه به کشور ایران سفر نمیکند، شیوه ارزیابی به این نحو است که ارزیاب اطلاعات روستا را به زبان انگلیسی جستوجو میکند؛ لذا تلاش کردیم فیلم و عکس از روستای بیشه در فضای مجازی به انگلیسی وجود داشته باشد و هتصمیم گرفتیم با تیم حرفهای مستندساز محتوای علمی و سودمندی را تولید کنیم تا به زبان انگلیسی در فضای مجازی منتشر شود.
وی میگوید: تحریمها و محدویتهای اینترنت باعث شد که نتوانیم آنگونه که باید و شاید خودمان را در این زمینه نشان دهیم و همه قابلت ها را به نمایش بگذاریم، هرچند توانستیم در فضای اینستاگرام تبلیغاتی داشته باشیم و سایتی را نیز به همین نام (bishehvillage) طراحی کردهایم، اما ملاک آنها تنها اینستاگرام و سایت نیست بلکه یوتیوب و فیسبوک نیز باید مورد توجه قرار گیرد.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان لرستان ابراز امیدواری کرد با رفع موانع بتوانیم تبلیغات بیشتری در فضای مجازی داشته باشیم که بسیار اثربخش و کارا خواهد بود.
کد خبر 665621منبع: ایمنا
کلیدواژه: خرم آباد روستاها ثبت جهانی راه آهن ميراث فرهنگي آبشار بیشه استان لرستان لرستان روستاهای جهانی ایستگاه بیشه تصاویر بیشه لرستان شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق گردشگری و صنایع دستی استان لرستان سازمان جهانی جهانگردی مدیرکل میراث فرهنگی زبان انگلیسی تعداد گردشگران روستاهای کشور فضای مجازی روستای بیشه ثبت جهانی جهانی شدن یک اثر
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۹۸۷۲۹۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
آیین گاوکشان
چاقویش را میگیرد سمت آفتاب. میخواهد مطمئن بشود که تیز است. تیغه چاقو، برق میزند. مثل برقی که در چشم اهالی روستاست. بعد چاقو را میکشد به گردن حیوان و خون فواره میزند. طنابهای کفنی میگذارند حیوان دست و پایی بزند. جوی خون روی خاک خشک راه میافتد و اهالی صلوات میفرستند... حالا آنها خاطرشان جمع است که امسال هم کشت و کار خوبی خواهندداشت و قنات روستا پر آب خواهد بود و آسمان خشکی نخواهد کرد. از ایران کهن تا همین امروز، سنت قربانی کردن گاو در «اسفنجان»، سنت برکتخواهی است.
سفر به اسفنجان
روستای سرسبز و زیبای اسفنجان شهرستان اسکو استان آذربایجان شرقی، نامی آشنا برای گردشگران و توریستهایی است که همه ساله از شهرها و استانهای همجوار برای تماشای یک آیین و سنت چندین ساله خود را به این روستا میرسانند. برای رفتن به روستای اسفنجان مبدأ حرکتمان تبریز است، بار و بنه سفر را بسته و دل به جاده میزنیم، حالا که بر بال قلم و کاغذ راهی روستای اسفنجان میشویم تا رسیدن به روستای بکر و زیبای اسفنجان ۶۵ کیلومتر راه در پیش داریم. بعد از طی ۳۶ کیلومتر به شهرستان اسکو میرسیم، تابلوهای نصب شده در ورودی و خروجی اسکو مسیر جاده اسفنجان را به ما نشان میدهد و بقیه مسیر نیز تا روستای اسفنجان ۲۰ دقیقهای طول میکشد تا در میان انبوه متراکم درختان گردو، سیب، زردآلو و بادام به اسفنجان برسیم. این روستای تاریخی رسمی دیرینه دارد که همه ساله اهالی روستا با مشارکت در آن به ادای نذر خود میپردازند.
قربانی در اردیبهشت
فروردینماه که به پایان میرسد و رقص شکوفههای اردیبهشتی دامن دشت و طبیعت را مسحور زیبایی خود میکند، مردمان این دیار نیز در سی و ششمین روز بهار که اولین هفته اردیبهشت ماه میشود، طبق رسم چندین ساله پدران و نیاکان خود با قربانی کردن گاو و ادای نذر سالی پر از برکت و حاصلخیزی را برای مردمان روستا طلب میکنند. ذبح گاو دراندیشه مردم پاک سرشت و پاک نهاد این روستا برای شکرگزاری و دوری از هر نوع حوادث و بلایای طبیعی و درخواست برای بارش باران و نزول رحمت واسعه الهی است.
چنان که مردم محلی میگویند رسم قربانی کردن گاو از همان قدیم الایام مرسوم بوده است و در پنجشنبهای که به سی و ششمین روز بهار میرسد، ادای نذر قربانی کردن گاو با مراسم و تشریفات خاصی صورت میگیرد و مهمترین کاری که اهالی روستای اسفنجان بعد از ذبح گاو قربانی انجام میدهند این است که حتماً باید از گوشت گاو، کوفته درست کرده و میل کنند. قربانی کردن گاو ریشه در باورهایی دارد که از اعتقادات دینی اهالی این روستا سرچشمه میگیرد. مردم روستا معتقدند حالا که خورشید بهاری بعد از یک زمستان سرد و سوزناک دامنههای سهند بر دشت و دامن طبیعت روستا سلامی دوباره میکند و با گرمی روحبخش خود طراوت و تازگی را به روستا هدیه میدهد ما نیز با قربانی کردن گاو شکرگزاری کرده و رفع بلایا و حاصلخیزی مزارع کشاورزی را از خدای مهربان طلب کنیم.
این رسم آن چنان در این روستا ریشهدار است که بسیاری از افراد و گردشگران برای خوردن کوفته خود را به این روستا میرسانند تا هم شاهد دیدن این مراسم سنتی باشند و هم کوفته دستپخت بانوان مهربان و خونگرم روستای اسفنجان را نوش جان کنند.
در کنار قنات
مراسم قربانی کردن گاو از صبح روز پنجشنبه بعد از ادای نماز صبح شروع میشود. یک یا دو روز قبل گاو مورد نظر توسط نذورات که توسط اهالی روستا جمعآوری شده خریداری میشود. بزرگان و ریش سفیدان روستای اسفنجان گاو مورد نظر را با ذکر سلام و صلوات و خواندن دعای توسل و ذکر در کوچهها و محلات روستا میگردانند، طبق این رسم و رسوم تعدادی از جوانان روستا از قبل انتخاب میشوند تا اگر اهالی نذری داشته باشند در هنگام گرداندن گاو در محلههای روستا آنها را جمعآوری کنند. هنگامی که عطر و بوی اسپند و صدای صلوات در کوچههای روستا میپیچد هر لحظه بر تعداد شرکتکنندگان در این مراسم افزوده میشود. زنان و مردان یکی یکی از خانهها بیرون آمده و گاو قربانی را همراهی کرده و دعا میخوانند و ذکر میگویند. آنها معتقدند قربانی کردن گاو در اوایل اردیبهشت سبب کاهش بلایای طبیعی، مهار بادهای سیاه و هر نوع آسیب و گزند از روستا شده و سبب افزایش رزق و روزی و بارندگی و سرسبزی میشود.
گرداندن گاو در روستا تا ظهر طول میکشد، ریش سفیدان قصه کهن این رسم و رسوم را برای گردشگران تعریف میکنند و از پویایی این مراسم و مشارکت اهالی روستا و اینکه بسیاری از آنها در این روز حاجت روا میشوند، سخن میگویند. در یک سوی دیگر روستا تعدادی از جوانان در کنار قنات پرآب در انتظار رسیدن گاو قربانی بر سر قنات هستند. اهالی روستا بعد از گرداندن گاو قربانی در روستا و جمع کردن نذورات مردمی آن را به سوی قنات پرآب روستا میبرند تا گاو از آب قنات نوشیده و سیراب شود. به باور اهالی روستای اسفنجان گاو قربانی زمانی که از آب قنات مینوشد تا سیراب شود خداوند به حرمت این قربانی شادی، طراوت و حیات مجدد را به طبیعت و زندگی روستایی میبخشد و آنها از خوان نعمت الهی بهرهمند میشوند، به همین علت اهالی روستا تا وقتی که گاو به طور کامل از آب قنات سیر نشده باشد منتظر او میمانند.
خون در جوی
بعد از اینکه گاو از آب قنات سیراب شد اهالی روستا آن را به سوی زیارتگاه روستای اسفنجان که به« پیرسنگ» مشهور است میبرند. این زیارتگاه در ضلع جنوب شرقی روستا واقع شده است. جوانان و ریش سفیدان روستا با مشارکت همدیگر گاو قربانی را سه دفعه به دور زیارتگاه پیرسنگ میگردانند و صلوات میفرستند. هر کدام از اهالی روستا به ذکر و راز و نیاز پرداخته و حاجتهای خود را از خداوند طلب میکنند. بعد از زیارت مقبره «پیر سنگ» اهالی گاو قربانی را به طرف کوه« قربانگاه» که در زبان محلی به « قوربان داغی» مشهوراست میبرند. این کوه در دو کیلومتری زیارتگاه « پیرسنگ» قرار دارد. طی زمانی که گاو قربانی به کوه «قربانگاه» میرود تعدادی از جوانان در محل « قربانگاه» جوی آبی حفر میکنند تا خون قربانی بعد از ذبح شدن در این جوی جریان پیدا کند. حالا قربانی به کوه «قربانگاه» رسیده است و قصاب به کمک جوانان میخواهد قربانی را ذبح کند. حالا روحانی روستا آیاتی از قرآن کریم و دعاهایی برای قبولی نذر اهالی روستا میخواند و همگی باهم دعا میکنند. اهالی روستای اسفنجان از خداوند میخواهند سالی پربرکت، پر از رزق و روزی و سالی به دور از خشکسالی داشته باشند.آنها باران رحمت الهی را طلب میکنند تا جان و دل خود را زیر باران رحمت الهی شستوشو دهند و خداوند را به خاطر ارزانی کردن نعمتهایش شاکر و سپاسگزار باشند. حالا قربانی ذبح میشود و خونش آرام آرام در بستر جویی که جوانان ایجاد کردهاند، جاری میشود. بعد از ذبح گوشت قربانی در بین اهالی روستای اسفنجان و روستاهای همجوار تقسیم میشود و اهالی روستا طبق رسمی دیرینهای که دارند از گوشت قربانی برای شام خود کوفته درست کرده و میل میکنند.
افسانه اسفنجان
آیین کهن قربانی کردن گاو در اسفنجان، افسانهای هم دارد؛ افسانهای که در میان اهالی، سینه به سینه نقل شده است.
میگویند در زمانهای قدیم، جنگی میان اهالی اسفنجان و شماری از بیگانگان رخ میدهد. در این جنگ، شماری از مهاجمان کشته میشوند و شماری زخمی. زخمیها در بیرون روستا افتاده بودند اما پیر روستا ممنوع کرده بود که کسی از اهالی به کمک زخمیها برود. آنها به تاوان تهاجمشان، باید زجر کشیده و مرگ را بپذیرند. در این میان، دختری مهربان از اهالی اسفنجان، تصمیم میگیرد به کمک زخمیها برود. او با وجود آنکه میداند پیر روستا، این کار را منع کرده مخفیانه به کمک زخمیها میرود. او برایشان آب میبرد و زخمهایشان را میبندد. کار رسیدگی به زخمیها چند روزی طول میکشد و برادران دختر، به رفتار خواهرشان شک میکنند و تصمیم میگیرند او را تعقیب کنند. صبح فردا برادرها، مخفیانه خواهرشان را زیر نظر میگیرند و وقتی میبینند او از روستا بیرون رفته و خود را به محل جنگ، جایی که زخمیها آنجا افتادهاند، رسانده، میفهمند که خواهرشان، حرف پیر را زیر پا گذاشته است. آنها این کار خواهرشان را خیانت میدانند و تصمیم میگیرند او را بکشند.
از آن طرف، خواهر در حال رسیدگی به زخمیهاست که صدای برادرانش را میشنود و میفهمد که آنها به کار او پی بردهاند و میخواهند به تاوان این سرکشی، او را بکشند. دختر به طرف کوه فرار میکند و برادرانش در پی او میدوند. دختر میخواهد بگوید «یا هو پناهم بده»، اما به اشتباه میگوید «یا کوه پناهم بده» و کوه دهان باز میکند و دختر را در خودش میگیرد. دختر به درون زمین فرار میکند اما موهایش از زمین بیرون میمانند. برادران سر میرسند و میفهمند که خواهرشان در زمین پناه گرفته است؛ آنها هر چه میکوشند نمیتوانند با کشیدن موها، خواهرشان را از زمین بیرون بیاورند. شب میشود و برادران به روستا برمیگردند و آماده میشوند تا فردا با بیل و کلنگ برگردند و خواهرشان را از دل زمین بیرون بیاورند.
شب، آسمان طوفانی میشود. بادی سهمگین برمیخیزد و نزدیک است که باغها و خانههای مردم اسفنجان را خراب کند. طوفان چندین و چند شبانهروز به طول میانجامد. برادران دختر میفهمند که در حق خواهرشان، نامهربانی کردهاند. آنها از کارشان پشیمان میشوند اما طوفان همچنان ادامه دارد. یکی از همان شبها پیرزنی در روستا دختر را در خواب میبیند. دختر میگوید: مادرم زمین امر کرده که اگر میخواهید طوفان آرام بگیرد، باید گاوی را در نزدیکی جایی که من در زمین فرو رفتهام قربانی کنید. سپس جویی بکنید تا خون گاو در این جوی جاری بشود و به موهایم برسد و موهایم را رنگ کند. فقط در این صورت است که باد آرام خواهد گرفت. اهالی اسفنجان، فردا صبح، گاوی را انتخاب میکنند و او را با عزت و احترام به نزدیکی همانجایی میآورند که موهای دختر بیرون است. آنها گاو را قربانی میکنند و جویی میکنند تا خون گاو به موهای دختر برسد و موهایش را رنگ کند. موهای دختر که رنگ خون میگیرد، طوفان فروکش میکند.
اهالی اسفنجان، از آن موقع، هر سال در موعدی که دختر در دل زمین پناه گرفته، گاوی را قربانی کرده و خونش را در جوی جاری میکنند؛ این موعد، در سی و ششمین روز بهار است؛ زمانی که بادی گرم میوزد که در سرتاسر منطقه، به باد اسفنجان معروف است.
معصومه درخشان